دیافراگم در عکاسی چیست؟ چگونه کار می‌کند؟ و چگونه می توانید از آن برای گرفتن عکس‌هایی حرفه‌ای استفاده کنید؟ دیافراگم دوربین یکی از تنظیمات ضروری دوربین است که تاثیر زیادی در تصویر نهایی شما خواهد داشت. اینجا جایی است که جادو در عکاسی اتفاق می‌افتد و به همین دلیل فوق‌العاده جذاب است. در ادامه آموزش عکاسی با شوت شات همراه ما باشید تا در دنیای جذاب عکاسی به ماجراجویی بپردازیم.
دیافراگم در عکاسی به اندازه دهانه لنز گفته می‌شود که نور از طریق آن وارد دوربین می‌شود و یکی از سه جز مثلث نوردهی در عکاسی است. اندازه این دهانه قابل تنظیم است و اندازه دیافراگم با f-stop اندازه گیری می شود. تصویر زیر دقیقاً به شما نشان می دهد که دیافراگم روی یک لنز چگونه است. وقتی مقدار f-stop را تغییر می‌دهید، اندازه دیافراگم دوربین تغییر خواهد کرد. اما نکته عجیب اینجاست، هرچه f-stop بالاتر باشد، دهانه کوچکتر است.
نمودار بالا نشان می‌دهد که دیافراگم های مختلف دوربین در f-stop های مختلف چگونه به نظر می‌رسند. در سمت چپ، می بینید که تنظیم دیافراگم f16 باعث ایجاد یک روزنه کوچک می‌شود و انتخاب دیافراگم f1.4 باعث باز شدن زیاد دهانه خواهد شد. به زبان ساده ،دیافراگم دهانه لنز دوربین است. یک سوراخ بزرگتر اجازه می دهد تا نور بیشتری به سنسور برخورد کند و عکس های شما را روشن‌تر کند و یک سوراخ کوچکتر سبب می‌شود تا نور کمتری به سنسور برسد. البته اندازه دیافراگم در عکاسی فقط به میزان نوردهی محدود نمی‌شود و در ادامه به طور مفصل در مورد جنبه‌های مختلف آن صحبت خواهیم کرد.
f-stop که با نام f-number نیز شناخته می شود، نسبت فاصله کانونی لنز به قطر مردمک ورودی است. اگر متوجه نشدید، نگران نباشید، زیرا توضیح بسیار ساده‌تری برای مبتدیان وجود دارد. به زبان بسیار ساده، f-stop عددی است که دوربین شما هنگام تغییر اندازه دیافراگم لنز به شما نشان می دهد.
شاید قبلاً این اعداد را در دوربین خود دیده باشید که در صفحه LCD یا منظره یاب دوربین شما، f-stop به این صورت است: f/2.8، f/4، f/5.6، f/8، f/11 و غیره. گاهی اوقات هم میزان اف استاپ بدون اسلش نوشته می‌شود، مانند f2.8 یا با حرف بزرگ “F” در جلو مانند F2.8 نشان داده می شود که دقیقاً همان f/2.8 است. اینها فقط نمونه هایی از f-stop های مختلف هستند و ممکن است با اعداد بسیار کوچکتری مانند f/1.2 یا بسیار بزرگتر مانند f/64 برخورد کنید.
در واقع، f-stop یکی از مهمترین بخش های دیافراگم است و به صورت کسری نوشته می شود. می‌توانید دیافراگم f/8 را کسر 1/8 (یک هشتم) در نظر بگیرید. دیافراگم f/2 معادل 1/2 (یک دوم) است. دیافراگم f/16 1/16 (یک شانزدهم) است. و غیره.
حتما میدانید کسرها چگونه کار می‌کنند، هر چه عدد زیر کسر بزرگتر باشد، عدد نهایی کوچکتر خواهد بود. بگذارید یک مثال بزنیم؛ 1/2 فنجان چای بسیار بیشتر از 1/16 فنجان چای است. با همین منطق، دیافراگم f/2 بسیار بزرگتر از دیافراگم f/16 است.
سوال: کدام اندازه دیافراگم دوربین بزرگتر است؟ f/8 یا f/22 ؟
اگر متن را با دقت خوانده باشید، پاسخ سوال را میدانید، زیرا دیافراگم کسری است. واضح است که 1/8 بزرگتر از 1/22 است. بنابراین، f/8 دیافراگم بزرگتر است. اگر کسی به شما می‌گوید از دیافراگم بزرگ استفاده کنید، f-stop مانند f/1.4، f/2 یا f/2.8 را توصیه می‌کند. اگر کسی به شما می‌گوید از دیافراگم کوچک استفاده کنید، f-stop مانند f/8، f/11 یا f/16 را توصیه می‌کند.
همانطور که پیش‌تر گفتیم، با افزایش اندازه دیافراگم، نور بیشتری وارد سنسور می‌وشد که تصویر شما را روشن‌تر می‌کند و با باریک کردن دیافراگم، نور کمتری را وارد می‌شود که تصویر شما را تاریک می‌کند. با ISO و سرعت شاتر ثابت، هرچه دیافراگم بازتر (یا مقادیر F کمتر) باشد، تصویر شما روشن‌تر خواهد بود، و هرچه دیافراگم شما بسته‌تر باشد (مقادیر F بالاتر)، تصویر نهایی تیره‌تر خواهد بود. دیافراگم‌های بزرگ به عنوان دیافراگم سریع نیز شناخته می‌شوند زیرا به شما امکان می‌دهند زمان نوردهی را کاهش دهید و دیافراگم‌های کوچک نیز به عنوان دیافراگم آهسته شناخته می‌شوند، زیرا به شما امکان می‌دهند سرعت شاتر دوربین را افزایش دهید.
البته به یاد داشته باشید که این سه فاکتور باید در تعادل و تناسب مناسب با یکدیگر استفاده شوند. به عنوان مثال اگر از دیافراگم بسته دوربین استفاده کنید و بخواهید با افزایش ایزو نوردهی را جبران کنید، در نهایت تصویری با نویز زیاد خواهید داشت. همچنین اگر برای جبران نوردهی بر دیافراگم بسته، بخواهید سرعت شاتر را به شدت کاهش دهید، ممکن است به دلیل لرزش دست و یا حرکت سوژه، تصویری تار ثبت کنید. این مهمترین جنبه دیافراگم در عکاسی است. بسته به چیزی که می خواهید از آن عکاسی کنید ممکن است موقعیتی وجود داشته باشد که نباید ISO و سرعت شاتر خود را تغییر دهید. در این شرایط دیافراگم کلید یک نوردهی مناسب خواهد بود، البته در صورتی که ایزو و سرعت شاتر مناسب را انتخاب کرده باشید.
عمق میدان فاکتور دیگری است که مستقیما از میزان باز یا بسته بودن دهانه دیافراگم تاثیر می‌گیرد. اما عمق میدان چیست؟ عمق میدان به نسبت تصویری به صورت واضح و در فوکوس در تصویر قرار می‌گیرد اطلاق می‌شود. طبق قوانین فیزیک در اپتیک، هرچه دیافراگم بزرگتر استفاده کنید، عمق میدان کمتری خواهید داشت، به این معنی که مناطق بیشتری از تصاویر شما خارج از فوکوس و وضوح کمتری خواهند بود. برعکس، هرچه دیافراگم کمتری استفاده کنید، عمق میدان بیشتری را در تصویر خود خواهید دید، به این معنی که نسبت بیشتری از تصویر در فوکوس خواهد بود. بنابراین، هرچه دیافراگم کوچکتری استفاده کنید، فاصله هایپرفوکال کمتر خواهد بود. دیافراگم و عمق میدانی که باید به دنبال آن باشید بیشتر به موارد زیر بستگی دارد:
نوع صحنه‌ای که می‌خواهید ثبت کنید معمولاً تعیین می‌کند که به عمق میدان کمتر یا بیشتر نیاز داشته باشید. به عنوان مثال، اگر از مناظر عکاسی می‌کنید، احتمالاً هدفتان این است که تا حد امکان تمام اجزای تصویر را در فوکوس قرار دهید، در حالی که اگر پرتره می‌گیرید، می‌خواهید سوژه اصلی در فوکوس باشد و پس زمینه تار شود، بنابراین به سوژه و سبک عکاسی شما ربط دارد که چه عمق میدانی را نیاز خواهید داشت.
از دیدگاه هنری، هیچ قانونی برای تعیین عمق میدان و دیافراگم در تصویر شما وجود ندارد. برای مثال، می‌توانید عمداً پیش‌زمینه منظره خود را خارج از فوکوس بگذارید تا چشم بیننده را به پس‌زمینه هدایت کنید. یا در یک پرتره، از همه چیز در فوکوس عکس بگیرید زیرا پس زمینه نیز چیز مهمی را در بر دارد.
خب شاید این موضوع دور از ذهن باشد اما میزان باز یا بسته بودن دیافراگم در عکاسی می‌تواند روی وضوح و شارپ بودن تصاویر نیز تاثیرگذار باشد. جالب است بدانید که استفاده از مقادیر زیاد دیافراگم در عکاسی توصیه نمی‌شود. هنگامی که از دیافراگم بسیار بزرگ استفاده می‌کنید، لنز شما از نظر فیزیکی نمی‌تواند واضح ترین نتایج را ایجاد کند، زیرا دیافراگم کاملاً باز است و سعی می‌کند تا حد امکان نور را جذب کند. به این ترتیب، هنگامی که دیافراگم خود را به مقادیر بسیار بیشتر از f/5.6 باز می‌کنید، می توانید متوجه شوید که چگونه وضوح تصویر خود را از دست می دهد.
هنگامی که دیافراگم را بیش از حد بسته تنظیم‌کنید، پراش نور یا لنز دیفرکشن اتفاق می‌افتد. در این حالت، پدیده‌ای مربوط به دیافراگم در عکاسی به نام پراش وجود دارد که یک اثر نوری است که منجر به کیفیت پایین‌تر در سراسر تصویر می‌شود. هنگامی که شروع به بستن دیافراگم بالای مقادیر f/16 می‌کنید، می‌توانید این پدیده را مشاهده کنید.
هیچ قاعده‌ای وجود ندارد که بدانید کدام دیافراگم واضح‌ترین دیافراگم در یک لنز است، زیرا بسته به مدل لنز متفاوت است. با این حال، واضح ترین دیافراگم همیشه نزدیک به “نقطه شیرین” لنز است، یعنی دیافراگم یا مقدار F-stop که بالاترین کیفیت را از نظر وضوح ایجاد می کند. برای محاسبه تقریبی این نقطه شیرین، 2.5 تا 3 مقدار F-stop را از حداکثر دیافراگم لنز خود حرکت دهید. به عنوان مثال، اگر حداکثر دیافراگم لنز شما f/2.8 باشد، باید با دیافراگم لنز خود بین f/5.6 و f/8 عکس بگیرید. برای لنزهایی که حداکثر دیافراگم f/3.5 دارند، نقطه شیرین لنز شما بین f/8 و f/11 قرار دارد. به طور مشابه، اگر لنز شما حداکثر دیافراگم f/1.4 داشته باشد، نقطه شیرین لنز شما جایی بین f/2.8 و f/4 قرار دارد. و این قاعده ساده سرانگشتی با اکثر لنزهایی که تا به حال دارید کار می کند.
من توصیه می کنم لنز خود را با عکسبرداری از یک صحنه با مقادیر مختلف دیافراگم آزمایش کنید و سپس با زوم کردن روی جزئیات مقایسه کنید تا ببینید کدام دیافراگم واضح ترین نتایج را ایجاد می کند. اگر مجبور شده‌اید عکسی با مقادیر بسیار زیاد دیافراگم بگیرید و تصویر شما نرم و واضح نیست، نگران نباشید. می توانید بعداً با استفاده از یک نرم افزار آن را اصلاح کنید تا وضوح تصاویر خود را بهبود بخشد.
خب تا به اینجای مطلب تفاوت اندازه کوچک و بزرگ دیافرگام در عکاسی را متوجه شدید و میدانید که دیافراگم بر روی چه پارامترهایی از تصاویر تاثیر می‌گذارد. بیایید دو مورد از مهمترین تأثیرات دیافراگم را دوباره مرور کنیم: نوردهی و عمق میدان. برای انتخاب دیافراگم مناسب عکاسی ابتدا به این فکر کنید که به چه عمق میدانی نیاز دارید، چرا که تنظیمات صحیح ایزو دوربین و سرعت شاتر می‌توانید نوردهی مد نظر دست یابید. در واقع، عمق میدان بخشی از دیافراگم است که توصیه می کنم بیشتر به آن فکر کنید. توصیه می‌کنیم برای تنظیم دیافراگم دوربین این روند را دنبال کنید :
در اینجا یک نمودار سریع برای شما آماده کرده‌ایم که بهترین تنظیمات دیافراگم در عکاسی و میزان روشنایی و عمق میدان مربوطه را نشان می‌دهد.
| اندازه دیافراگم دوربین | نوردهی | عمق میدان | |
| f/1.4 | خیلی باز | نوردهی بسیار زیاد | کم |
| f/2.0 | باز | f/1.4 نصف دیافراگم | کم |
| f/2.8 | باز | f/2 نصف دیافراگم | کم |
| f/4.0 | متوسط | f/2.8 نصف دیافراگم | کم تا متوسط |
| f/5.6 | متوسط | f/4 نصف دیافراگم | متوسط |
| f/8.0 | متوسط | f/5.6 نصف دیافراگم | متوسط تا زیاد |
| f/11.0 | کوچک | f/8 نصف دیافراگم | زیاد |
| f/16.0 | کوچک | f/11 نصف دیافراگم | Large |
| f/22.0 | خیلی کوچک | f/16 نصف دیافراگم | Very large |
دو حالت در عکاسی وجود دارد که به شما امکان می‌دهد دیافراگم را به صورت دستی انتخاب کنید که شامل حالت اولویت دیافراگم و حالت دستی هستند. حالت اولویت دیافراگم در اکثر دوربین ها به صورت “A” یا “Av” نوشته می‌شود، در حالی که دستی به صورت “M” وجود دارد. معمولاً می توانید این موارد را در صفحه بالای دوربین خود بیابید. در حالت اولویت دیافراگم، دیافراگم مورد نظر را انتخاب می‌کنید و دوربین به طور خودکار سرعت شاتر شما را انتخاب می‌کند. می توانید ISO را به صورت دستی یا خودکار انتخاب کنید. حالت اولویت دیافراگم برای عکاسی روزمره عالی است، جایی که به ندرت نیاز به نگرانی در مورد تنظیمات دوربین به جز دیافراگم دارید. این چیزی است که من در 95٪ مواقع حتی برای عکاسی حرفه‌ای از منظره و پرتره استفاده می‌کنم.
قبل از عکاسی دیجیتال، دیافراگم به صورت دستی روی لنز با انتخاب مقدار F خاص تنظیم می‌شد. این موضوع در دوربین‌های دیجیتال تغییر کرده و امروزه می‌توانید دیافراگم دوربین دیجیتال خود را به صورت الکترونیکی با استفاده از دکمه دیافراگم (در حالت دستی) تنظیم کنید. هنوز برخی از لنزهای دستی وجود دارند که باید دیافراگم را به صورت دستی تنظیم کنید، اما تمام لنزهای الکترونیکی که با دوربین دیجیتال شما سازگار هستند به شما این امکان را می‌دهند که به راحتی دیافراگم خود را انتخاب کنید.
دکمه تنظیم دیافراگم به مدل دوربین بستگی دارد. از آنجایی که دیافراگم یکی از اصول اولیه در عکاسی است، معمولاً در مکانی به راحتی در دسترس دوربین قرار می گیرد. در اکثر برندهای دوربین، می‌توانید دیافراگم را با حرکت دادن کلید چرخی واقع در سمت راست جلوی دوربین تنظیم کنید. اگر تازه‌کار هستید و در مورد تنظیمات دوربین اطلاعات کافی ندارید می‌توانید دوره آموزش عکاسی با دوربین‌های کانن و البته نیکون را از صفحه دوره‌های تخصصی عکاسی مشاهده کنید.
در این مقاله سعی کردیم هر آنچه که نیاز بود در مورد دیافراگم در عکاسی و تاثیر آن بر تصاویر را بدانید به شما بگوییم. اما در نهایت این شما هستید که باید دست به کار شوید. نکات گفته شده را مرور کنید، اندازه‌های مختلف دیافراگم دوربین را امتحان کنید تاثیر آن را بر تصاویر ثبت شده بررسی کنید. در مرحله بعد سعی کنید بهترین تعادل را بین دیافراگم، ایزو و سرعت شاتر به دست آورید. عکاسی از صحنه هایی با نور متفاوت و مقادیر دیافراگم متفاوت را تمرین کنید و بعداً روی تصاویر زوم کنید تا ببینید نوردهی و عمق میدان چگونه تغییر می‌کند.
منبع : capturetheatlas.com
ترجمۀ محمدرضا علی‌نیا
