NFT و عکاسی

NFT و عکاسی چه رابطه ای با هم دارند و چرا باید برای عکاسان مهم باشد؟

در این مجموعه ویدئویی در قسمت اول در مورد NFT و عکاسی و نسبتشان با یکدیگر  گفتیم و سپس در دو اپیزود دیگر با دو تا از عکاسان ایرانی موفق در بازار NFT مصاحبه کردیم.

ظاهراً NFT یک شبه به داغ‌ترین مخفف در تیترهای شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد. یک فایل JPG ساخته مایک وینکلمن[1]، که همچنین با نام بیپل[2] نیز شناخته می‌شود، در یک مزایده آنلاین به قیمت 69.3 میلیون دلار فروخته شد. این اولین فروش هنرِ فقط-دیجیتال در خانه مزایده کریستی بود، یعنی نسخه فیزیکی برای آن وجود نداشت. با اینکه NFT یک شبه محبوبیت پیدا کرد، اما NFT‌ها مفهوم جدیدی نیستند. با این همه، رونقی که هم اکنون برای آن ایجاد شده است تولید کنندگان بزرگ و کوچک بسیاری را به بازار معرفی کرده است و این تولیدکنندگان می‌توانند در جامعه رمزارز از آثار خود کسب درآمد کنند.

اگر سردرگم شده و نمی‌دانید چرا ارتباط NFT و عکاسی برایتان مهم است، تنها نیستید. پتاپیکسل[3] در قالب مصاحبه‌ای با دانی دینچ[4]، مدیر بازار NFT با عنوان بیتسکی، و برایان ماینیر[5] عکاس در مورد چیستی NFTها و اینکه چطور عکاس‌ها می‌توانند وارد آن شوند (که باید وارد شوند) صحبت کرده است.

NFT و عکاسی ؛ توکن غیرقابل معاوضه چیست؟

NFT مخفف non-Fungible Token (توکن غیرقابل معاوضه) است؛ یعنی نمی‌توان این توکن را با چیز دیگری که ارزش مشابهی داشته باشد معاوضه کرد. بر اساس این تعریف، این توکن‌ها منحصر به فرد هستند. برای مثال نمی‌توانید عکسِ عکاس دوروتیا لانگ[6] را با عکس آنی لبوویتز[7] معاوضه کنید، زیرا این دو عکس یکسان نیستند.

NFTها با استفاده از بلاکچین تأیید می‌شوند، که در ساده‌ترین حالت تاریخچه‌ی شفافی از مالکیت، خریدها و تریدهایی است که کسی نمی‌تواند آن را ویرایش کرده و ببیند. بلاکچین اطمینان حاصل می‌کند که همیشه از صاحب فعلی تا صاحب اولیه یک رد قابل پیگیری وجود دارد. برخی بازارهای NFT، مانند بیتسکی از تولیدکنندگان خود می‌خواهند حساب‌های شبکه‌های اجتماعی خود را جهت یک لایه تصدیق بیشتر متصل کنند.

دینچ می‌گوید «این یک روش برای داشتن محصول دیجیتالی است. ما بلاکچین را یک منبع جهانی برای حقیقت می‌دانیم که چه کسی مالک چه چیزی است، و NFT نیز مانند یک واحد اتمی برای مالکیت تک تک محصولات است».

توکن‌سازی یک محصول دیجیتالی، مانند عکس، یعنی فرآیند آپلود و قراردادن آن برای فروش. بازارهای NFT در داخل بلاکچین قرار دارند، که نیازمند خرید رمزارزهایی مانند بیتکوین یا اتریوم است.

برای عکاس‌ها، بعد از آپلود عکس چند مرحله تصدیق و تأیید وجود دارد، اینکه آیا یک نسخه می‌فروشید یا چندین نسخه. حتی می‌توانید بر روی NFTهای خود حق امتیاز قرار دهید، مانند 10 درصد تمام فروش‌های آینده.

دینچ می‌گوید «در عکاسی، می‌توانید عکس را توکن‌سازی کرده و هرکسی که صاحب این توکن باشد، صاحب عکس است. مردم می‌توانند عکس را ببینند و آن را دانلود کنند، ولی فقط یک صاحب وجود دارد».

این سپیده‌دم برای من بسیار ارزشمند است و می‌خواهم همه یک تکه از آن را در مجموعه خود داشته باشند. پس 100 نسخه از آن را با قیمت فقط 50 دلار ضرب کردم. «شفق دره‌ی گلد‌استریم[8]»

چطور می‌توان یک NFT خرید؟

دینچ می‌گوید «برای خرید NFT نیازمند ارز مخصوص به بلاکچینی هستید که آن NFT قرار گرفته است». بیتسکی به تولیدکننده‌ها اجازه می‌دهد با حساب بانکی خود نیز NFT بفروشند، و افراد می‌توانند با استفاده از کارت اعتباری آن NFTها را خرید کنند – بدون نیاز به دانش رمزارز. چند بازار برای NFT وجود دارد که بزرگ‌ترین آن‌ها عبارتند از اُپن‌سی و ناون‌اُریجن[9]. NFTها را می‌توان به صورت مزایده‌ای و یا با قیمت ثابت و مشخص خریداری کرد.

وقتی NFT می‌خرید چه چیزی به شما می‌دهند؟

چند چیز. قبل از هر چیزی مالکیت آن محصول دیجیتالی را دریافت می‌کنید – مالکیتی که همه در بلاکچین می‌توانند ببینند.

البته با توجه به گفته‌ی دینچ به نظر می‌رسد کلکسیونرهای NFT به اینکه چه کسی به محتوا دسترسی دارد اهمیتی نمی‌دهند. قطعاً محصولات دیجیتالی مانند عکس و گیف را می‌توان راست کلیک کرده و اسکرین‌شات آن را در اینترنت گرفت، اما «ارزش معنوی» آن بسیار بیشتر از «بازنمود فیزیکی» آن است.

«فرض کنید واقعاً پیر شده و با خود می‌گویید: می‌خواهم نام خود را روی نیمکتی در پارک مرکزی حک کنم. همه می‌توانند روی آن بنشینند، ولی خواهند دانست که این نیمکت مال شماست».

عکاس‌ها چطور می‌توانند از NFT استفاده کنند؟

برایان ماینیر، عکاس چشم‌انداز اهل میشیگان، همیشه فضای رمزنگاری ارزهای دیجیتال را از نزدیک دنبال کرده است. در روز سه شنبه، برایان با استفاده از بیتسکی یک رهاسازیNFT انجام داد، که حاوی پنج عکس با قیمت‌های متغیر از 200 الی 2500 دلار بود. در عرض 10 دقیقه تقریباً همه چیز را فروخت.

وی می‌گوید «در انتهای روز اشک می‌ریختم، با اینکه این پول باعث تغییر زندگی نمی‌شود، ولی وقتی صرف علاقه فرآیند طولانی تولید را انجام می‌دهی، در لحظه‌ی تصدیق می‌فهمی کسی کار تو را به قدری دوست داشته که می‌خواهد برایش پول خرج کند، واقعاً حس بی‌نظیری است.»

ماینیر می‌گوید علت اینکه چرا NFTها را پذیرفته است این است که به نظر او ارز دیجیتال «اینجاست که بماند» – علی رغم حدس و گمان‌هایی که در مورد حباب بازار NFT و امکان ترکیدن آن وجود دارد.

البته او NFT را روشی برای از بین بردن قدرت کپی‌رایت نمی‌بیند، یا اینکه بلاکچین بتواند یک راه برای کنترل انتشار آنلاین کار او فراهم کند، بلکه به نظر او NFT یک فرصت جدید برای دستیابی به مخاطبانی است که عاشق هنر دیجیتال بوده و می‌خواهند بابت آن پول پرداخت کنند.

دینچ می‌گوید «به نظر من بزرگ‌ترین دلیل این است که می‌توانید آسان‌تر از کار خود پول در بیاورید. بازاری برای عکاسی وجود دارد، اما با انبوه چیزهایی چون اینستاگرام که وجود دارد، اکثر عکاس‌ها محتوای خوب خود را از طریق آن منتشر کرده و لایک‌های زیادی دریافت می‌کنند، ولی نمی‌توانند آن را به پرداخت اجاره خانه خود تبدیل کنند».

عکاس‌ها چطور ارزش NFTای که ایجاد کرده‌اند را مشخص می‌کنند؟

این یکی از بزرگ‌ترین موانعی بود که ماینیر قبل از لیست کردن NFTهای خود در بیتسکی با آن مواجه بود. تولیدکنندگان می‌توانند قیمت NFTها را خودشان مشخص کنند. ماینیر می‌گوید وی ابتدا عکس‌های خود را در حدود قیمت پایین‌تر قرار داد تا بیشتر در دسترس باشند، اما پس از اینکه عکس‌ها سریعاً به فروش رفتند، به این نتیجه دست یافت که «نقاط مرجع» کافی برای تصمیم‌گیری آگاهانه‌تر در اختیار نداشت.

وی می‌گوید «در مورد قیمت‌گذاری من چیز زیادی برای انجام دادن نداشتم».

NFT و عکاسی ؛ چطور می‌توان NFT را فروخت؟

تولیدکنندگان NFT معمولاً برای پیداکردن خریدار به مخاطبان قبلی خود روی می‌آورند؛ که می‌تواند شبکه‌های اجتماعی، دوستان و یا خانواده باشد. اما برخی بازارهای NFT مانند اُپن‌سی[11] و بیتسکی  به طور منظم تولیدکنندگان خود را در معرض دید قرار می‌دهند، مانند اِتسی[12] یا شاپیفای[13] که می‌توان محصولات مشخص را در داخل دسته‌بندی‌ها فیلتر و جست‌وجو کرد.

تفاوت بین فروش چند نسخه‌ای NFT و فروش نسخه‌های چاپی فیزیکی محدود در چیست؟

تفاوت بین فروش نسخه‌های چاپی محدود یک عکس، و چند نسخه‌ای عکس به شکل NFT در ملموس بودن است.

برای ماینیر همچنین یک مسئله دیگر این است که برای مخاطب چه چیزی ارزش دارد. یک پوستر فیزیکی روی دیوار؟ یا مالکیت دیجیتال؟

«در NFT در عرض سه ساعت دو برابر چهار سال گذشته که نسخه‌های چاپی محدود فروخته بودم، فروختم. من همه چیز را امتحان کردم، از جمله نسخه‌های چاپی امضا شده محدود، و دانلود بدون محدودیت، و هیچ چیز واقعاً در این حد نبود. وجود حتی فقط یکی از عکس‌هایم هم برای من بسیار خیره‌کننده است. فاکتورِ نادر بودن NFTها برایم بسیار جذاب است.»

کپی رایت و مجوز چه می‌شود؟

اصولاً صاحب کار اصلی همیشه صاحب آن کار خواهد بود، صرف نظر از اینکه آیا NFT کار را فروخته است یا نه. اصولاً NFTها کپی‌های دیجیتالیِ کار اصلی هستند، و تولیدکننده اصلی همیشه کنترل نحوه مجوز را به دست خواهد داشت.

مسیر رفته رفته هموارتر می‌شود و با اینکه مفهوم NFT مفهوم جدیدی نیست، اما فضای آن جدید بوده و به سرعت در حال گسترش است. بازارهای NFT باید در مورد مسائل کپی‌رایت و مجوز، قوانین مربوط به خود را داشته باشند، اما فعلاً تا اینجا، فروشنده باید چیزی که می‌فروشد را دقیقاً مشخص کند.

مایک شینودا[14] از گروه لینکین‌پارک[15] که یک تک‌آهنگ از طریق NFT منتشر کرد، به مجله این‌پوت[16] می‌گوید «کسی که در مورد NFT جدی باشد، هرگز این ایده را که چیزی که می‌فروشی کپی رایت است یا اصلی، به سخره نمی‌گیرد».

با این همه، افراد می‌توانند NFTهای کارهایی را ایجاد کنند که شخصاً خالق آن نیستند، که این کار گروه مشکلات جدیدی ایجاد می‌کند که هنوز پاسخ قاطعی برای آن وجود ندارد.

ریسک‌های NFTها برای عکاسی چیست؟

به نظر ماینیر، بزرگ‌ترین ریسک برای عکاسانی که می‌خواهند وارد بازار NFT شوند، مانعی است که دانش رمزارز ایجاد می‌کند.

دینچ فکر می‌کند آن‌طور که برخی می‌گویند، برای NFTها چرخه‌ی رونق و سقوط وجود داشته باشد. چیزی که در ذهن او ناپایدار می‌نماید «قطرات بزرگ» هستند – مانند فروش هنر موسیقی‌دان گرایمز[18] به قیمت 6 میلیون دلار، یا فروش یک گیف لبران جیمز[19] که به قیمت 200 هزار دلار فروخته شد. مدیر توئیتر، جک دورسی[20] اولین توئیت خود را به صورت یک NFT لیست کرده و پیشنهاد فعلی آن 2.5 میلیون دلار است.

ممکن است به نظر برسد فقط نام‌های بزرگ از NFT سود می‌کنند، ولی دینچ بر این باور است که با گذر زمان تولیدکنندگان کوچک بیشترین موفقیت را خواهند دید.

وی می‌گوید «به نظر من خرابکاری رمزارز، تأثیری در فروش NFT عکاسی نخواهد گذاشت».

عوامل تولید دوره NFT و عکاسی

مترجم: افسانه آدیگوزل

اجرا و انسجام محتوا: امیر خانلو

بازبینی: آریا رسولی

تدوین: رضا کثیری

تهیه و تولید: استودیو شوت‌شات