اگر به تازگی وارد دنیای عکاسی شده‌اید و در ابتدای راه آموزش عکاسی هستید احتمالا با فاصله کانونی لنز و اهمیت آن در عکاسی آشنا نیستید. آشنا بودن با مفهوم فاصله کانونی به خصوص در هنگام خرید دوربین و لنز اهمیت زیادی دارد زیرا قرار است تا حد زیادی سبک عکاسی شما را مشخص کند. در ادامه مطلب با ما در شوت شات همراه باشید تا هر آنچه نیاز است در مورد Focal Length بدانید را به شما بگوییم.
فاصله کانونی چیست؟
فاصله کانونی دوربین یا به انگلیسی focal length ، فاصله بین نقطه همگرایی لنز شما و سنسور تصویر است. فاصله کانونی لنز به ما می‌گوید زاویه دید چقدر خواهد بود. به عبارت دیگر چه مقدار از صحنه گرفته می‌شود و بزرگنمایی صحنه به چه میزان خواهد شد. هر چه فاصله کانونی بیشتر باشد، زاویه دید کمتر و بزرگنمایی بیشتر می‌شود. هر چه فاصله کانونی کمتر باشد، زاویه دید بیشتر و بزرگنمایی کمتر می‌شود. به عنوان مثال یک لنز 35 میلی‌متری میدان دید تقریبا زیادی را ارائه می‌کند در حالی که یک لنز 200 میلی‌متری بر بزرگنمایی سوژه تمرکز دارد و به همین دلیل زاویه دید کمتری را خواهید داشت.
فاصله کانونی چگونه اندازه گیری می شود؟
لنز دوربین dslr یا بدون آینه شما از بخش‌های شیشه‌ای مختلفی تشکیل شده است. این بخش ها با یکدیگر در تعامل هستند تا مسیری برای رساندن نور به دوربین و در نهایت به سنسور آن ایجاد کنند. در این مسیر نقطه‌ای وجود دارد که نور در آن همگرا می‌شود، این نقطه شارپ‌ترین نقطه فوکوس لنز خواهد بود. سازندگان لنز با انجام تست و محاسبات دقیق فاصله بین این نقطه همگرایی و حسگر دوربین را اندازه گیری می‌کنندتا در نهایت فاصله کانونی لنز دوربین عکاسی مشخص کنند.
به این نمودار نگاهی بیندازید که نمای جانبی یک لنز را نشان می دهد. نور به جلوی لنز می آید. از لایه‌های شیشه‌ای با اشکال و منحنی‌های مختلف عبور می‌کند. و این عناصر نور را برای ایجاد یک تصویر واضح تر متمرکز می کنند. در این مثال، واضح‌ترین نقطه فوکوس یا نقطه همگرایی، در فاصله 28 میلی‌متری سنسور دوربین اتفاق می‌افتد. بنابراین فاصله کانونی این لنز 28 میلی متر است.
چرا فاصله کانونی لنز مهم است؟
فاصله کانونی در عکاسی یک مفهوم مهم است زیرا زاویه دید یا مقداری از صحنه را که می‌توانید از طریق لنز ثبت کنید را مشخص می‌کند. فاصله کانونی همچنین به شما امکان می‌دهد سوژه‌ها را بزرگ کنید یا سوژه‌ها را در کادر بزرگتر نشان دهید. فاصله کانونی یکی از اولین چیزهایی است که در هنگام عکاسی باید به آن توجه کنید، زیرا فاصله کانونی به تعیین اینکه چه چیزی می‌توانید یا نمی‌توانید در کادر بگنجانید کمک می‌کند. در نتیجه، فاصله کانونی می تواند ویژگی های بصری و زمینه تصاویر شما را تغییر دهد.
فاصله کانونی چگونه روی تصویر تأثیر می گذارد؟
فاصله کانونی از چند جهت بر ظاهر و کیفیت عکس تاثیر می‌گذارد که می‌تواند سبک عکاسی شما را تغییر دهید و یا حتی در شرایطی تصاویر شما را خراب کند. به صورت کلی تاثیر فاصله کانونی دوربین بر عکاسی به این موارد محدود خواهد شد.
1. میدان دید
یکی از معیارهایی که مستقیما تحت تاثیر فاصله کانونی است، میدان دید تصاویری است که در نهایت ثبت می‌شوند. لنزهایی که از فاصله کانونی کوتاه‌تری بهره می‌برند، میدان دید بیشتری به شما ارائه خواهند داد به همین دلیل به این دسته از لنزهای دوربین، لنز واید گفته می‌شود. در سمت مقابل هر چه لنز فاصله کانونی بیشتری داشته باشد، بزرگ نمایی بیشتری از سوژه‌ها را در اختیار شما قرار می‌دهد به همین دلیل به آن لنز تله فوتو یا لنز زوم گفته می‌شود.
2. عمق میدان
هرچه فاصله کانونی یک لنز بیشتر باشد عمق میدان کمتری ارائه خواهد داد و هر چه فاصله کانونی کاهش یابد عمق میدان بیشتر خواهد شد که سبب می‌شود تا محدوده بیشتری از یک سناریو در فوکوس قرار بگیرند. البته عمق میدان به جز فاصله کانونی، تحت تاثیر مستقیم میزان دیافراگم دوربین نیز هست و به همین دلیل اگر کار با دیافراگم را بدانید تا حد زیادی می‌توانید با لنزهای مختلف، عمق میدان دلخواه خود را به دست آورید.
3. پرسپکتیو
پرسپکتیو تصاویر پارامتر دیگری است که تحت تاثیر نوع لنز انتخابی شما خواهد بود. هر چه فالصه کانونی لنز شما کوتاه‌تر باشد، پرسپکتیو گسترش یافته و فضای بین عناصر در تصویر افزایش می‌یابد. در سمت مقابل لنزهای تله‌فوتو که از فاصله کانونی زیادی بهره می‌برند، عنصار را در کنار هم قرار داده و پرسپکتیو را فشرده می‌کنند. به عنوان مثال تصویر بالا می‌توانید تاثیر افزایش فاصله کانونی را بر موها و چهره فرد ببینید که از حالت فشرده بودن خارج شده است.
4. لرزش تصویر
هر چه میزان بزرگنمایی شما بر روی سوژه بیشتر باشد میزان لرزش تاثیر بیشتری روی تصیور ثبت شده خواهد داشت به همین دلیل زمانی که از لنزهایی با فاصله کانونی زیاد استفاده می‌کنید، لرزش تصاویر سبب تاری بیشتری سوژه خواهد شد. به همین دلیل توصیه می‌شود زمانی که قصد استفاده از لنزهای زوم و تله فوتو را دارید از سه پایه و ریموت شاتر استفاده کنید، به خصوص اگر قصد عکاسی با سرعت شاتر طولانی را دارید.
نحوه استفاده از فاصله کانونی در عکاسی
اکنون که می‌دانید فاصله کانونی چیست و تأثیر آن بر عکاسی چیست، چگونه از آن استفاده می‌کنید؟ اگر بخواهیم فواصل کانونی مختلف را در سه دسته کلی قرار دهیم، نحوه استفاده از آن‌ها به شرح زیر خواهد بود.
فاصله کانونی کوتاه
لنزهای با فاصله کانونی کوتاه در عکاسی معماری، مستند و منظره استفاده می شود زیرا زاویه دید وسیعی دارند. این لنزهای زاویه باز، سوژه ها را کوچکتر نشان می دهند، که در آن عکاسان نیاز دارند تا نزدیکتر بایستند تا کادر را پر کنند. فواصل کانونی کوتاه برای پرتره محیطی، گروه های بزرگ و فضاهای کوچک مناسب است. به خاطر داشته باشید که عکس‌هایی که در فواصل کانونی کوتاه گرفته می‌شوند، اغلب دچار اعوجاج می‌شوند، به‌ویژه در اطراف لبه‌ها. اگر می خواهید خطوط مستقیم را حفظ کنید، مهم است که مراقب باشید.
فاصله کانونی استاندارد
50 میلی متر به طور کلی فاصله کانونی است که بیشترین نزدیکی را به میدان دید انسان دارد. فاصله کانونی نزدیک به 50 میلی متر انعطاف پذیر است و تقریباً برای هر ژانر عکاسی استفاده می شود، به غیر از ژانرهای خاص که به لنزهای تخصصی نیاز دارند. از عکاسی پرتره تا عکاسی منظره و عکاسی انتزاعی ، یک لنز 50 میلی‌متری می‌تواند نیاز کاربران را برطرف نماید.
فواصل کانونی طولانی
فاصله کانونی از 70 میلی متر تا 85 میلی متر و بالاتر معمولاً فاصله کانونی طولانی تری در نظر گرفته می شود و اغلب به آن‌ها “لنز تله فوتو” می گویند. چه از لنزهای زوم استفاده کنید و چه از لنزهای پرایم، می توانید انتظار داشته باشید که در فواصل کانونی بیشتر، فشرده سازی فاصله و اعوجاج کمتری را مشاهده کنید. این به عکاسان اجازه می دهد تا فاصله بین خود و سوژه هایشان را حفظ کنند. در نتیجه، این فواصل کانونی برای موقعیت‌هایی ایده‌آل هستند که ممکن است بخواهید از سوژه‌های دوردست عکاسی کنید. این لنزها اغلب یکی از لنزهای ضروری برای عکاسان طبیعت است.
تفاوت فاصله کانونی و طول لنز دوربین
فاصله کانونی با عملکرد درونی یک لنز ارتباط دارد و ربطی به طول فیزیکی یک لنز از شیشه روی عنصر جلو تا پایه لنز که به دوربین شما متصل می‌شود نیست. لنزها می‌توانند فاصله کانونی یکسانی داشته باشند و از نظر اندازه فیزیکی بسیار متفاوت باشند. به تصویر زیر نگاه کنید، هر دو لنز از فاصله کانونی یکسانی بهر می‌برند اما به دلایل دیگری مثل تکنولوژی ساخت و امکانات متفاوت، اندازه متفاوتی نیز دارند.
منبع: colesclassroom.com
ترجمۀ محمدرضا علی‌نیا