مانت لنز چیست و در دوربین های مختلف چگونه است؟

مانت لنز سوراخی است که لنز روی آن نصب شده است، در واقع دهانه فلزی دوربین است. نوع مانت لنز یکی از ویژگی های اساسی هر دوربین با قابلیت تعویض لنز است. دوربین های زیادی وجود دارند که امکان تعویض لنز را فراهم می کنند، اما لنز آنها بسیار نادر است یا کیفیت قابل قبولی ندارند. اما به تدریج تعداد لنزها افزایش می یابد و اکنون ده ها لنز برای هر دیافراگم وجود دارد. شرکت های دوربین که اغلب لنز تولید می کنند استانداردها و ویژگی های منحصر به فردی را برای دوربین های خود تعریف می کنند. در این مقاله از سری مقالات آموزش عکاسی قصد داریم تا هرآنچیزی که نیاز است در مورد مانت لنز بدانید را به شما بگوییم، پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.

مانت لنز چیست؟

به زبان ساده، مانت یا دهانه لنز یک اندازه خاص در دوربین‌های لنز قابل تعویض است که به لنزهای مختلف اجازه می‌دهد روی آن نصب شوند. اگرچه در گذشته لنزهای عکاسی تنها به صورت مکانیکی و بدون ارتباط بین این دو به دوربین ها متصل می شدند، اما امروزه با افزایش سیستم های نوردهی خودکار و فوکوس خودکار، نیاز به برقراری ارتباط الکترونیکی در هر دو قسمت (دوربین و لنز) به منظور ایجاد شده است. تا بتواند با هر یک از آنها ارتباط برقرار کند. در نتیجه، پایه لنز بیشتر از یک سوراخ فیزیکی و بیشتر شبیه یک رابط کاربری بین لنزها و دوربین‌ها شد.

امروزه تقریباً از هر پایه یا دیافراگم لنز برای قفل کردن لنز در جای خود از سه تا چهار زبانه استفاده می‌شود، اما در گذشته از سیستم‌های اتصال لنز دیگر مانند قفل‌های پیچشی و قفل‌های شکاف استفاده می‌شد. هنگام استفاده از سرنیزه به سبک سرنیزه، قسمت مشخص شده از یک لنز (معمولاً یک نقطه رنگی) قسمت مشخص شده روی دوربین را لمس می کند، بنابراین پس از اتصال، لنز را در جهت عقربه های ساعت یا خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید ( بسته به مارک و دیافراگم) تا زمانی که قفل شود.

جهت حرکت در مانت لنز

جهت چرخش لنز برای قفل شدن روی پایه دوربین در برندهای مختلف متفاوت است. در اکثر برندهای موجود در بازار، لنزها با چرخاندن آنها در جهت عقربه های ساعت قفل می شوند. اما در برخی از برندها این کار به صورت معکوس انجام می شود. برای مثال، در دوربین‌های نیکون، لنز با چرخاندن آن در خلاف جهت عقربه‌های ساعت و برعکس، در جای خود قفل می‌شود.

تاثیر اندازه مانت دوربین و فاصله فلنج بر کیفیت لنز

اکنون می‌خواهیم در مورد مزایا و معایب اندازه پایه و فاصله فلنج صحبت کنیم. اندازه پایه یک فاکتور مهم در سیستم دوربین است. به طور کلی، یک سایز بزرگتر به لنزهای بزرگتری نیاز دارد که بتواند نور بیشتری را به سنسور برساند. فاصله فلنج ها به همان اندازه مهم است. 

فاصله فلنج کوتاه‌تر به لنزها اجازه می‌دهد تا به سنسور دوربین نزدیک‌تر باشند و امکان طراحی لنزهای ساده‌تر، کوچک‌تر و سبک‌تر را فراهم می‌کند. همچنین در نتیجه امکان طراحی دوربین های کوچکتر و سبکتر نیز وجود دارد. اما باید به خاطر داشت که کوتاه کردن فاصله فلنج می‌تواند منجر به پدیده وینیت و تغییر رنگ در گوشه‌های عکس شود.

مقایسه مانت های مختلف لنز

اندازه گذرگاه نور

دیافراگم دقیقاً قطر داخلی یک لنز بدون لبه‌های دندانه‌هایی است که توضیح دادیم. چون خود آن دندان ها ضخامت یکسانی دارند و با وجود اینکه در قسمتی از دهانه مانت وجود ندارند، به اندازه همان دندانه ها در اطراف مانت وجود ندارد، اما جایی برای پوشاندن دندانه های لنز وجود دارد. اما چرا این لبه باریک برای ما مهم است؟ اندازه دقیق این لبه می تواند بر میزان نور ورودی و زاویه دید لنز (با توجه به فاصله فلنج) تأثیر بگذارد. این تفاوت را کمی بعد توضیح خواهیم داد.

قطر داخلی مانت لنز

این اندازه در واقع قطر دقیق پایه بدون توجه به ضخامت لبه‌های دندانه‌های لنز است. این اندازه ای است که معمولاً توسط سازندگان دوربین به عنوان قطر دهانه لنز معرفی می شود و اکثر وب سایت ها و نشریات نیز از آن به عنوان اندازه دقیق در محاسبات خود بین پایه های مختلف استفاده می کنند. در زیر می توانید اندازه داخلی پایه نیکون را ببینید F برابر با 47 میلی متر. توجه داشته باشید که به دلیل باریک بودن لبه جلوی دهانه پایه که تقریباً 0.5 میلی متر قطر دارد، اندازه دقیق دهانه داخلی پایه نیکون است. منهای این مقدار برابر با 46.5 میلی متر است 

قطر خارجی مانت

قطر خارجی مانت هیچ ربطی به میزان نور ورودی یا زاویه دید لنز ندارد. بلکه در واقع به عنوان محل اتصال لنز و اندازه آن، به عنوان اندازه انتهای لنزها به کار می‌رود. طبیعتاً این مقدار نیز در دوربین‌های مختلف متفاوت است، اما بزرگی و کوچکی آن می‌تواند روی دوربین‌ها تأثیر بگذارد. در دوربین‌های DSLR که بدنه های نسبتاً بزرگی دارند، اندازه قطر خارجی بسیار مهمی ندارد، اما درباره دوربین های بدون آینه فول‌فریم که شرکت‌های تولیدکننده بدون نیاز به افزایش حجم این دوربین هستند، تا حد ممکن کوچک است، این قطر بزرگ است.

فاصله فلنج

فاصله فلنج که ما آن را در متون انگلیسی زبان با نام‌های ” فاصله کانونی فلنج”، “فاصله عقب فلنج”   هم می‌شناسیم، فاصله بین آخرین لبه یک لنز (دقیقاً لبه زیبا لنز، وقتی آن را از بغل نگاه می‌کنیم) تا روی سطح حسگر یا فیلم نگاتیوی داخل دوربین است. فاصله فلنج مانند قطر مانت لنز خارجی و داخلی برای دوربین های مختلف، متفاوت است.

ترکیب قطر خارجی، قطر داخلی و فلنج

چرا دانستن این ابعاد و مشخصات مهم است؟ کوچکی و بزرگی این ابعاد می تواند بر کیفیت و اندازه لنزهایی که یک برند می سازد تاثیر بگذارد. به طور معمول، هرچه قطر یک لنز بزرگتر باشد، سنسور بزرگتر اجازه می دهد تا نور بیشتری را جذب کند. علاوه بر این، مهندسان نوری آن شرکت همچنین می‌توانند لنزهایی با دیافراگم دوربین بازتر و به اصطلاح «عدسی‌های سریع‌تر» برای آن پایه طراحی کنند.

اما به همان اندازه که قطر پایه لنز می تواند بر طراحی لنز تأثیر بگذارد، فاصله فلنج لنز نیز می تواند بر طراحی اپتیکی لنز و تعداد لنزها و گروه های عدسی که در کنار هم قرار می گیرند تأثیر بگذارد. فاصله کوتاهتر به مهندسان نوری اجازه می دهد تا لنزهایی تولید کنید که ساده‌تر، کوچک‌تر، سبک‌تر، ارزان‌تر و البته با دیافراگم بزرگ‌تر هستند.

فاصله فلنج کوتاه‌تر همیشه به شما امکان می‌دهد از لنزهای ساخته شده برای فاصله فلنج طولانی‌تر در دوربین‌های دارای آداپتور استفاده کنید. به همین دلیل بود که وقتی دوربین‌های بدون آینه فول فریم کانن و نیکون معرفی شدند، هر دو شرکت بلافاصله مبدل‌های لنز را برای تبدیل لنزهای قدیمی خود به این سیستم‌های جدید معرفی کردند، اما تبدیل لنزهای جدید ساخته شده برای فلنج‌های کوتاه به لنزهای قدیمی معمولاً بسیار دشوار یا غیرممکن است.

اما از طرف دیگر، افزایش زاویه دید لنز و قطر دهانه لنز، موضوع وزن و اندازه فیزیکی دوربین و لنز را نیز مطرح می کند. طبیعتاً هرچه پایه دوربین بزرگتر باشد، حجم و وزن کلی بدنه و لنز دوربین بزرگتر و سنگین تر است که با روند فعلی بازار همخوانی ندارد. دیگر عکاسان جدید و بازار صنعت عکاسی جایی برای دوربین های سنگین ندارند. هر روز، تولیدکنندگان از آلیاژهای سبک‌تر و بدنه‌های دوربین کوچک‌تر استفاده می‌کنند و اساساً یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت عمومی دوربین‌های بدون آینه اندازه کوچک‌تر آن‌ها است.

منبع: wikipedia.org