عکاسی خیابانی (2)

دربارۀ عکاسی خیابانی – قسمت دوم

در قسمت اول عکاسی خیابانی را به صورت کلی بررسی کردیم و اکنون به سراغ معرفی عکاسان شناخته شدۀ جهان و دیدن چند نمونه از آثارشان می‌پردازیم.

هانری کارتیه برسون

هانری کارتیه برسون (Henri Cartier-Bresson) ابتدا به آموختن نقاشی پرداخت، سپس در سال 1930 به صورت جدی به عکاسی علاقه‌مند شد و عکاسی را با دوربین کوچک لایکا آغاز کرد. معروفیت او در سال 1952 با انتشار اولین کتاب مهم او با نام «تصاویر آنی» (Image a La Sauvette) که در آمریکا با عنوان «لحظۀ قطعی» (The Decisive Moment) منتشر شد، به اوج رسید. او سرآمد عکاسان در ثبت تصویری زندگی روزمره بود. کارتیه برسون عکاسی است که به تک‌تک انسان‌ها می‌اندیشید و اولین عکاسی است که توجیح کاملی از نگرش خود را در این زمینه به دست داده است. در مقدمۀ کتاب خود، به اهمیت این مسأله تأکید کرده است؛ که عکاس باید در کانون تمامی امور قرار گیرد و جذب رویدادها شود. او در سفرهایش به نقاط مختلف جهان با نگرشی انسان ‌باورانه جزئیات و لحظه‌های زندگی انسان امروز را با تمامی تنوعات جغرافیایی و اجتماعی ثبت کرده است. نظریۀ لحظۀ قطعی او بر بسیاری از عکاسان تأثیرگذار بوده است. در واقع لحظۀ قطعی مورد نظر برسون، اوج یک حرکت یا رخداد نیست، بلکه به این معنا است که در هر موقعیت تنها یک لحظه وجود دارد که در آن تمامی عناصر ترکیب بندی و حسی درون عکس در قدرتمندترین حالت خود با یکدیگر منطبق می‌شوند.

کارتیه برسون – 1932

کارتیه برسون – 1932

کارتیه برسون – 1934

کارتیه برسون – 1954

کارتیه برسون – 1961

گری وینوگراند

گری وینوگراند (Garry Winogrand) از برجسته ترین عکاسان خیابانی و منظرۀ اجتماعی محسوب می‌شود. او ابتدا به تحصیل نقاشی پرداخت اما پس از آشنا شدن با عکاسی نقاشی را رها کرد. از سال 1952 همکاری با مجلۀ «هارپرز بازار» را آغازکرد. سال‌ها در بسیاری از مدارس و مؤسسات هنری آمریکا به تدریس پرداخت.

اواسط دهۀ 1960 به عکاسی از مضامین اجتماعی از جمله تجمعات سیاسی، راهپیمایی‌ها و صحنه‌های خیابانی روی آورد. ساختار عکس‌های او پیچیده، در هم ریخته و متلاطم است که با زاویۀ دید نامتعارف دوربین همراه می‌شود. از جمله کتاب‌هایی که از عکس‌های وینوگراند منتشر شده است می‌توان به «زنان زیبایند»، «جانوران» و «روابط عمومی» اشاره کرد.

گری وینوگراند – 1950

گری وینوگراند – 1955

گری وینوگراند – 1960

گری وینوگراند – 1964

گری وینوگراند – 1968

گری وینوگراند – 1969

ویلیام کلاین

ویلیام کلاین (William Klein) باوجود این‌که پس از جنگ جهانی دوم به پاریس رفته بود، در سال 1954 به دعوت مدیر مجلۀ «وگ» برای همکاری در زمینۀ عکاسی مد به نیویورک بازگشت. در عکس‌هایش خیابان‌های نیویورک، آشوب زندگی شهری سدۀ بیستم، رابطۀ اتفاقی انسان‌ها و موقعیت‌های لحظه‌ای را ثبت می‌کرد. اوایل دهۀ 1980 به خلق آثار چندرسانه‌ای روی آورد. تاکنون چندین کتاب از جمله «رم»، «مسکو»، «نمای نزدیک» و «پاریس+ کلاین» از عکس‌های او منتشر شده است.

ویلیام کلاین – 1955

ویلیام کلاین – 1956

ویلیام کلاین – 1960

ویلیام کلاین – 1968

ویلیام کلاین – 1991

لی فریدلندر

لی فریدلندر (Lee Friedlander) از نوجوانی به عکاسی علاقه‌مند شد و پس از آموزش در مدرسۀ کانون هنر در لس‌آنجلس برای ادامۀ تحصیل به نیویورک رفت. فریدلندر کار حرفه‌ای خود را با عکاسی برای جلد نوار نوازندگان موسیقی جاز آغاز کرد. تأثیر فرهنگ این موسیقی در عکس‌های او به وضوح قابل مشاهده است. علاوه‌بر این تأثیرات آثار اوژن آتژه، واکر اوانز و رابرت فرانک نیز در عکس‌های او به چشم می‌خورد. غالب عکس‌های او حاصل خیابان‌های گردی‌های او هستند؛ صحنه‌های روزمرۀ شهری، بازتاب‌ها، علائم نوشتاری و حتی گاهی سایۀ عکاس. از جمله مهم‌ترین مجموعه عکس‌های فریدلندر می‌توان «عکس‌هایی از خود»، «یادمان‌های آمریکایی»، «به‌سان گربۀ یک چشم»، «صحرای دیده» و «مانکن» را نام برد.

لی فریدلندر – 1968

لی فریدلندر – 1972

لی فریدلندر – 1966

لی فزیدلندر – 1974

بروس دیویدسون

بروس دیویدسون (Bruce Davidson) از جمله سرآمدان عکاسی خیابانی است. در عکاسی تحت‌تأثیر رابرت فرانک، کارتیه برسون و یوجین اسمیت قرار گرفته بود. موضوعات او مانند بسیاری از عکاسان هم نسل خود موبوط به حاشیۀ جامعه بود. اولین گزارش تصویری او از بازی فوتبال در نشریۀ «لایف» در سال 1954 به چاپ رسید. در مجموعه عکس‌هایی از جوانان اهل نیویورک، با دیدی شخصی و انتقادی به پیدایش و فروپاشی رؤیای آمریکایی در زندگی آن‌ها پرداخت. از سال 1966 عکاسی از زندگی افراد سیاه‌پوست محلۀ هارلم نیویورک را آغاز کرد. عکس‌های او از طرفی شرافت و منزلت سیاه‌پوستان و از سویی دیگر، اندوه و ناامیدی آن‌ها را نشان می‌دادند. برسون دیویدسون در عکس‌هایی که از مترو گرفته است، نگاه تلخ خود را معطوف به لحظات در حال گذر زندگی در قطارهای زیرزمینی کرده است. از جمله مهم‌ترین کتاب‌های او می‌توان «خیابان صدم شرقی»، «عکس‌های بروس دیویدسون» و «سنترال پارک» را نام برد.

بروس دیویدسون- 1958

بروس دیویدسون – 1958

بروس دیویدسون – 1959

بروس دیویدسون – 1966

الیوت ارویت

الیوت ارویت (Elliott Erwitt) علاقه‌اش به رسانۀ عکاسی با دیدن آثار کارتیه برسون آغاز شد. با کمک‌های ادوارد استایکن به بازار عکاسی حرفه‌ای قدم گذاشت و بعدها عضوی از آژانس مگنوم شد. نگاه ساده و طنزآمیز او، کمدی انسانی را در واقعیت بیرونی؛ در خیابان، ساحل، مهمانی و هر جای دیگری که زندگی جریان دارد، با تمام ابهامات و کاستی‌ها می‌جوید.

الیوت ارویت – 1950